A Confederación de Empresarios de Galicia (CEG) considera que "as empresas necesitan mitigar o impacto das imposicións arancelarias nos custos de produción, por iso é preciso que as administracións públicas, no marco das súas competencias estatais e autonómicas, actúen sobre factores determinantes para o mantemento da actividade empresarial e a competitividade. Fai falta máis Europa, a UE é o mellor paraugas", puntualizan.
Desde a CEG lembran que "xa, no seu día, propúxose un paquete de medidas que incluía axudas directas a sectores afectados, incentivos fiscais temporais, flexibilización normativa para facilitar a internacionalización e accións urxentes en formación e dixitalización. Ademais, pedimos que se actuase sobre os custos enerxéticos e loxísticos, que están a ser determinantes para manter a competitividade".
Neste sentido, o presidente da CEG, Juan Manuel Vieites, incide en que "o mercado de EEUU non é facilmente sustituible da noite para a mañá, por iso máis que axudas pedimos ferramentas, como, por exemplo, maior gasto en promoción en mercados exteriores. As axudas do Goberno de España son insuficientes, como tamén ocorre coas da Comunidade Autónoma de Galicia, as axudas deben ser directas e non condicionadas, focalizadas, especialmente se hai que cambiar de mercado".
Así pois, fai fincapé en que "asentar o crecemento da nosa economía na implantación de proxectos industriais contribuiría a reducir a dependencia do exterior tanto de materias primas como de bens intermedios e a dotarnos de maior solidez para soportar nas mellores condicións posibles os efectos deste vaivén de medidas, contramedidas e ameazas".
Advirte que non descartan un risco real de deslocalización de empresas galegas, se a situación arancelaria se cronifica e non se adoptan medidas paliativas. "As empresas toman decisións baseadas en custos, estabilidade xurídica e acceso a mercados. Se eses factores deterióranse, algunhas valorarán alternativas. Por iso é esencial que haxa acompañamento público en forma de liquidez, fiscalidade adaptada e apoio na diversificación de mercados".
Vieites engade que "sempre hai marxe de mellora na diversificación, pero tamén hai que recoñecer que EE.UU. foi historicamente un mercado natural para moitos dos nosos produtos por razóns de calidade, prestixio e rendibilidade. Abandonar ese mercado non é unha opción: o que si hai que facer é ampliar horizontes sen perder competitividade onde xa somos fortes".
O mercado estadounidense representou en 2024 o 2,6% das exportacións galegas, uns 801,47 millóns de euros, cun incremento do 37% respecto de 2019. Con todo, tras aplicar os aranceis xa en vigor e os previstos, estímase un impacto económico negativo de até 236,93 millóns de euros. Esta cifra non só reflicte perdas directas, senón tamén o debilitamento de sectores estratéxicos e o posible retroceso de avances logrados na internacionalización das nosas empresas.
Un dos sectores máis castigados será, sen dúbida, o de alimentación, bebidas e tabaco. Galicia viu como as súas exportacións neste ámbito disparáronse un 84% desde 2019. Especialmente vulnerables son as exportacións de produtos do mar, onde Galicia lidera a nivel nacional cun 33,66% do volume e un 27,12% do valor total. Mariscos, polbo conxelado, conservas de cefalópodos e mexillóns, na súa maioría libres de arancel até agora, enfróntanse a unha repentina perda de competitividade no seu principal destino fóra da UE.
As semimanufacturas, que xa representan o 37,41% das exportacións de Galicia a EE.UU., tamén sufrirán os embates destas medidas, con aranceis do 25% ao aluminio e outros metais. No sector do automóbil, onde Galicia ten un importante polo de produción e exportación, as cifras son alarmantes: en 2024, as vendas de compoñentes de automóbil a EE.UU. creceron un 111%, pero este crecemento está seriamente ameazado polos aranceis do 25% e o risco de desincentivar investimentos a medio prazo.
O téxtil galego tamén vive momentos de incerteza. Cabe esperar un incremento dos custos de produción, pola elevación dos prezos dos bens intermedios e as materias primas, que se trasladaría en parte ao prezo do produto final. Ademais, as cadeas de subministración, xa afectadas pola volatilidade internacional, poden verse gravemente tensionadas, elevando os custos de aprovisionamento e distribución.
"É necesario que tanto o Goberno, como a Xunta monitoricen a situación e non perdan de vista os impactos, tanto en exportacións como en importacións. Segundo datos de 2024, as exportacións galegas a Estados Unidos representaron o 0,98% do PIB galego, unha porcentaxe inferior á media nacional do 1,34%, o que supón unha contribución negativa estimada de 0,20 puntos porcentuais ao crecemento do PIB rexional, segundo datos do IGAPE. O mercado estadounidense descendeu até converterse no undécimo destino das vendas exteriores de Galicia, con apenas un 2,6% do total exportado, lonxe do sexto posto que ocupaba en 2019 ou o sétimo en 2015. Por sectores, as exportacións galegas a EE. UU. concentráronse principalmente na industria química (24%), o naval (11,5%) e o alimentario, especialmente peixes e mariscos (11,4%). Este retroceso subliña a necesidade dunha estratexia empresarial máis activa de diversificación e recuperación de cota no mercado norteamericano", alerta Vieites.
Así mesmo, o presidente do empresariado galego subliña que "como entidade empresarial, a nosa responsabilidade é construír pontes, non levantar muros. Analizamos feitos e consecuencias con rigor técnico. As valoracións políticas corresponden a outros actores. Iso si, insistimos na necesidade de reforzar o marco multilateral e o diálogo como vía de solución. O ideal sería evitar unha escalada en canto a unha resposta con medidas arancelarias por parte da Unión Europea. Non hai gañadores nunha guerra comercial prolongada".
Entre as propostas principais da CEG están:
- Sumar esforzos no marco da Unión Europea para tratar de minimizar o impacto no mercado único, fomentando os espazos de diálogo e negociación, evitando a escalada do conflito e velando polo cumprimento das regras multilaterais que garantan o equilibrio nas relacións internacionais.
- Evitar caer en dinámicas que potencien a proliferación de medidas proteccionistas que prexudican o comercio mundial e que lastran o desenvolvemento e a prosperidade de todos os territorios.
- Diversificar os nosos mercados, pero tamén seguir promocionando e impulsando os nosos produtos en Estados Unidos polo seu papel como principal receptor das nosas exportacións fóra da Unión Europea.
- Mitigar o impacto nos custos de produción das empresas que se derivan tanto da adopción de medidas arancelarias, como dun tipo de cambio respecto ao dólar estadounidense desfavorable para Europa. Para que estes incrementos de custos non poñan en risco a continuidade das empresas e non se trasladen ao consumidor final vía incremento de prezos, é preciso que as administracións públicas, no marco das súas competencias estatais e autonómicas, actúen sobre factores determinantes para o mantemento da actividade empresarial e a competitividade.
- Adoptar políticas fiscais para que as empresas, especialmente as pemes, non vexan ameazada a súa conta de resultados e en moitos casos, a súa supervivencia. Necesitamos que se actúe sobre impostos directos e indirectos para aliviar a presión, incorporar maiores facilidades para o pago e para o adiamento de débedas tributarias e redeseñar un réxime fiscal simplificado e atractivo que evite a deslocalización de actividades e atraia investimentos e iniciativas emprendedoras. En total, segundo a lexislación, de media a cada empresa os custos fiscais suponlle un 25% e un 30% os custos laborais.
- Reducir a dependencia dos combustibles fósiles e por tanto de terceiros países, así como favorecer o establecemento de prezos máis alcanzables que sirvan para incrementar a competitividade do tecido produtivo e o benestar social. Temos nos nosos recursos naturais, tecnolóxicos e humanos, unha oportunidade única para facer da transición enerxética un factor crave de competitividade.
- Flexibilizar medidas e esixencias para que as nosas empresas poidan optar á apertura ao exterior. As empresas estamos sometidas a unha hiperregulación que en moitas ocasións dinamita calquera posibilidade de expansión ou de internacionalización.
- Desenvolver accións que faciliten o crecemento das empresas galegas, dada a relación directa que mostran diversos estudos entre a propensión exportadora media e o tamaño das empresas.
- Protexer a actividade económica, o crecemento e a xeración sostida de emprego, apoiando ás empresas nesta contorna de incerteza e evitando que calquera medida adoptada no ámbito laboral introduza rixideces e custos adicionais.
- Instrumentalizar as medidas de apoio ao tecido produtivo tamén a través de liñas de axuda directas, áxiles e flexibles en canto a esixencias e condicionantes, para non minguar a súa efectividade.
