PRESENTACIÓN INFORME GEM 2023-2024
A Confederación de Empresarios de Galicia (CEG) destaca a necesidade de "continuar impulsando políticas e programas que fomenten o emprendimiento e amplíen as oportunidades dispoñibles na nosa comunidade autónoma".
A sede da CEG en Santiago de Compostela acolleu a xornada de presentación do "Informe Executivo GEM Galicia 2023-2024", organizada pola Confederación de Empresarios de Galicia, en colaboración coa Consellería de Promoción do Emprego e Igualdade da Xunta de Galicia e a Universidade de Santiago de Compostela.
Di o Informe Executivo GEM 2023-2024 que as persoas emprendedoras perciben o mundo cunha mirada particular e é que o emprendimiento en Galicia mostrou sinais de recuperación, reflectindo unha renovada confianza entre a poboación.
Aínda que a porcentaxe de persoas que perciben oportunidades para emprender é positivo, atópase por baixo da media nacional e dos países analizados, por tanto o presidente da CEG destaca "a necesidade de continuar impulsando políticas e programas que fomenten o emprendimiento e amplíen as oportunidades dispoñibles na rexión".
Vieites afirma que "Galicia conta con numerosos exemplos de emprendimientos exitosos que poden servir de inspiración. Estes casos de éxito non só proporcionan modelos de referencia, senón que tamén contribúen a un cambio cultural cara a unha maior aceptación do risco asociado co emprendimiento".
Así mesmo, asegura que o ámbito rural galego ofrece oportunidades únicas para o emprendimiento, especialmente en áreas relacionadas coa agroindustria, a sustentabilidade e o turismo rural. "Os emprendedores galegos non só buscan o éxito económico, senón tamén xerar un impacto positivo nas súas comunidades. Este enfoque socialmente responsable é un alicerce importante que debe ser incentivado e apoiado, xa que contribúe ao desenvolvemento sustentable e ao benestar xeral da rexión".
Que case a metade dos galegos e das galegas consideren que posúen coñecementos e habilidades suficientes para emprender "representa unha mellora na autoconfianza nas capacidades propias", din desde a CEG. Por iso, "fomentar a formación e o desenvolvemento de competencias específicas pode ser clave para seguir fortalecendo esta autoconfianza no ámbito emprendedor galego".
O medo ao fracaso, unha barreira común no camiño do emprendedor, mostrou unha diminución en Galicia. "Esta redución reflicte un cambio positivo na mentalidade empresarial dos galegos e galegas. Para continuar reducindo este medo, é fundamental destacar os casos de éxito locais, ofrecendo exemplos tanxibles de como é posible superar os desafíos e lograr o éxito", subliñan.
O presidente do empresariado conclúe que "aínda hai desafíos que superar, co apoio adecuado, a formación continua e o fomento dunha cultura empresarial resiliente, Galicia pode converterse nun referente de innovación e emprendimiento en España e máis aló".
SOBRE O INFORME GEM 2023-2024
O primeiro dato destacable é que foi un ano moi positivo para a actividade emprendedora en Galicia. Todos os indicadores analizados, desde o TEA que se sitúa nun 6,3%, até a percepción de oportunidades da poboación en xeral, cun 27% de persoas que aprecian oportunidades para emprender, mostran unha melloría respecto do ano anterior.
Falamos dunha poboación emprendedora nova, o 45% ten entre 35-44 anos, con actividade orientada a empresas de servizos ao consumidor (48%) e maioritariamente micro-pemes (o 45% ten entre 1-5 empregados), con formación universitaria (35%) ou estudos de formación profesional (21%). O 7% das persoas emprendedoras presenta algún tipo de discapacidade e o 13% son inmigrantes. A forma xurídica maioritariamente empregada é a de autónomos (66%) sendo a 16% Sociedade Limitada e as 5% empresas de economía social. O 10% destas iniciativas de nova creación pertencen a sectores con nivel tecnolóxico medio-alto e entre o 26-28% son innovadoras en procesos ou produtos, por outra banda, o 27% presenta orientación internacional.
Aínda que esta é a media, analizando a perspectiva de xénero, a TEA feminina pasou do 6,7 en 2022 ao 6,1 en 2023, un cambio que veu acompañado por unha caída na percepción de oportunidades para emprender: só o 23% das mulleres perciben oportunidades na contorna, fronte ao 35% dos homes.
Un elemento crave e no que tamén se observa mellora ao longo dos anos é o do medo ao fracaso, altamente instaurado nas sociedades do sur de Europa. En 2023 só o 34% dos emprendedores considérano xa un obstáculo no seu percorrido emprendedor.
O 27% dos galegos perciben na contorna oportunidades, lonxe comunidades cun alto emprendimiento como Madrid (36%) ou País Vasco (32%). Estes indicadores contradin as cifras de emprendimiento potencial, que en 2023 cun 10% presenta o valor máis alto dos últimos 15 anos. Este elemento unido á baixada do número de emprendedores que manifestan emprender a súa actividade por falta de oportunidades, indica unha prudencia na poboación ao consultar percepcións da contorna, pero unha boa perspectiva para o ano 2024 en canto ao crecemento da actividade emprendedora.
O 52% da poboación galega percibe medo ao fracaso en 2023, 3 puntos porcentuais por encima da media de España (49%). Estes valores son significativamente máis reducidos aos obtidos en 2022, igualando España aos obtidos para a media de países da UE-27 (tamén 49%), onde se aprecia unha menor redución á observada no contexto nacional.
En primeiro lugar, os valores obtidos en canto á percepción de oportunidades para emprender por parte da poboación galega (27%) indican unha recuperación da confianza para emprender, con todo esta mantense por baixo da observada no ámbito nacional e no ámbito dos países analizados. Apréciase a consolidación dunha redución na percepción de medo ao fracaso por parte da poboación galega (52%), a presenza da devandita barreira aínda segue sendo lixeiramente superior á media nacional e aos países da UE-27 (en ambos os casos un 49%). Por último, evidénciase un incremento en canto á percepción de modelos de referencia por parte da poboación galega (47%), situándose case ao mesmo nivel que a observada no ámbito nacional, aínda que segue sendo inferior á observada nos países analizados, cun incremento máis suave.
Aproximadamente o 76% dos proxectos de negocio iniciados en 2022 en Galicia necesitaron unha capital semente igual ou inferior a 30.000 euros. Deste xeito, son maioritarias as iniciativas que comezaron a súa actividade unha capital semente entre 6.001 e 30.000 euros (un 45%), sendo 15.000 o valor máis frecuente.
En 2023, a valoración media da contorna emprendedora en España sitúase en 3,8 puntos nunha escala Likert 0-10 (sendo 10 a valoración máxima), mentres que a valoración media en Galicia sitúase lixeiramente por encima (4,5 puntos). No caso galego, a valoración media do ecosistema emprendedor ha aumentado timidamente desde o ano 2021. Pola contra, en España a valoración experimentou un retroceso considerable.
Se a comparativa realízase con outras economías da Unión Europea, a valoración en Galicia sitúase próxima á media de países da Unión Europea (4,7 puntos) ou á de economías como Italia (4,5 puntos), pero afastada doutras como Lituania (6,1) ou Estonia e Países Baixos (5,9 puntos).
As persoas expertas consultadas en 2023 sinalan que o contexto político, social e institucional constitúe o principal factor que favorece o emprendimiento en Galicia. Máis concretamente, un 16% das persoas expertas consultadas sinalan este contexto como impulsor do emprendimiento, desbancado así á apertura de mercado, que nos últimos anos constituía o principal estímulo á creación de novas empresas. En particular, as persoas expertas consultadas sinalan a rede de apoio, a existencia de clústeres e asociacións, así como a estabilidade do goberno autonómico. Séguenlle, en orde de importancia, os programas gobernamentais, o acceso á infraestrutura física e o estado do mercado laboral, citadas en cada caso por un 11% das persoas expertas. Entre os programas gobernamentais cítase explicitamente a "existencia de ferramentas de apoio desde organismos intermedios: aceleradoras (business factories), incubadoras e programas de apoio para proxectos innovadores", como o programa (GAIN) ou o programa de incentivos a Iniciativas de Emprego de Base Tecnolóxica (IEBT). Tamén se destacan os proxectos de maduración e desenvolvemento de modelos de negocio.
Ademais, o emprendimiento no medio rural ten unha gran transcendencia e non só por cuestións meramente económicas, senón tamén de natureza social e demográfica. Se se consegue que a poboación cre actividades no marco rural, conseguirase non só incrementar a renda e riqueza senón tamén favorecer a substitución xeracional e a permanencia e mesmo a captación de poboación nos pobos e vilas.
En Galicia o emprendimiento potencial rural sitúase nun 4,7%; a actividade emprendedora total ou TEA é o 5,0%, e o emprendimiento consolidado é do 5,0%. Doutra banda, a porcentaxe de abandono empresarial, por peche ou traspaso da actividade nos últimos 12 meses, é o 0,3%.
En consecuencia, tres de cada catro acodes que viven o medio rural cren que non hai oportunidades para emprender; un resultado similar ao que se obtiña do Informe GEM Mapfre sobre a actividade emprendedora rural en España en 2021. Os resultados focalizados en Galicia para o contorno rural mostran un patrón idéntico ao obtido para a totalidade de España. Por tanto, séguese reflectindo unha situación de clara desvantaxe na percepción sobre a oportunidade para emprender en contornas rurais sobre os urbanos, onde a percepción resulta moito máis positiva. Sen dúbida, este resultado aconsella aplicar as medidas necesarias para mellorar este sentimento inicial, xa que unha baixa percepción adóitase traducir en non levar a cabo ningunha iniciativa.
